Mantis Karidesi

Mantis Karidesi (Stomatopod)

Mantis karidesleri genellikle 10 cm büyüklüğünde olan, bazıları 38 cm’ye kadar büyüyebilen bir karides türüdür. Şimdiye kadar yakalanan en büyük mantis karidesi 46 cm büyüklüğündedir. 450’den fazla mantis karidesi türü vardır. Kabuklu kemikli canlılar sınıfındandır. Tropikal ve sub-tropikal sularda yaşayan mantis karidesleri küçük boylarına karşın oldukça tehlikeli avcılardır.

Genelde midye, salyangoz gibi deniz kabukluları, yengeçler  ve küçük balıklarla beslenen mantis karidesleri, deniz dibindeki oyukları kendilerine yuva olarak edinirler. Yeni yuvalar peşinde olan mantis karidesleri kendi aralarında en iyi av bölgesine sahip olmak için sürekli olarak rekabet halindedirler.

Dünyanın En Güçlü Yumruğu

Mantis karidesleri dünyada yaşayan canlılar arasında bazı üstün özellikleri sayesinde diğerlerinden ayrılırlar. Bu özelliklerinden biri onu boyutu ve ağırlığına göre tartışmasız dünyanın en güçlü canlısı yapan kollarıdır. Mantis karideslerinin ön kısmında bulunan iki kolunu, avını etkisiz hale getirmek için ya da daha büyük bir saldırganı uzaklaştırmak için kullanırlar. Çekiç şeklindeki yumruklarını yerçekiminin 10.000 katı kadar hızlandıran mantis karidesi bu şok darbeyi avına indirir. Çok kısa ve ani olarak gelişen bu yumruk saldırısı dünyanın en güçlü darbesidir fakat çok kısa sürelidir. Yumruk o kadar hızlı savrulur ki yumruğun önündeki su sürtünme nedeni ile oluşan aşırı ısıdan dolayı buharlaşır. Çoğu zaman 2 darbe avının nakavt olması için yeterli olacaktır. Yumruk esnasında darbenin aşırı hızından dolayı bir hava kabarcığı ortaya çıkar. Bu da bir yumrukta 2 darbe anlamına gelecektir.

Esaret altındaki mantis karideslerinin yumrukları ile akvaryum camlarını rahatlıkla kırdıkları bilindiğinden evde akvaryumda beslemeyi düşünenlerin mutlaka plastik akvaryumlar tercih etmesi önemle önerilmektedir. Aksi takdirde evinizde kırık camlı bir akvaryum ve akvaryum dışında bir mantis karides ile karşılaşmanız son derece mümkündür.

Gözleriniz Ne Kadar Görüyor?

Dünyadaki en üstün gözlere sahip olduğunuzu iddia ediyorsanız ya mantis karidesisinizdir ya da büyük bir yanılgı içerisindesinizdir. İnsan gözü 4 adet ışığa duyarlı hücre ile donatılmıştır. Mantis karidesinin gözünde ise 20 farklı fotoreseptör bulunmaktadır. Bu özellik mantis karidesinin renkleri insana göre kat kat farklı tonlarda görmesine ve ayırt etmesine imkan tanır. Ayrıca mantis karideslerinin gözü insan gözüne göre çok daha fazla ışık aralığına sahiptir. İnsan gözü mavi ışık 400 nanometre ile kırmızı ışık 700 nanometre dalga boyu aralığındaki ışıkları görebilmekte iken mantis karidesleri 250 nanometre ile 900 nanometre dalga boyundaki ışıkları görebilmektedir. 250 nanometre mor ötesi, 900 nanometre ise kızıl ötesi ışık dalga boyu olarak tanımlanmaktadır. Bu da mantis karidesinin mor ötesi ve kızıl ötesi ışınları rahatlıkla görebildiği anlamına gelmektedir.

Mantis karideslerinin gözlerinin özellikleri bununla da bitmez. Başının üstünde bulunan iki göz birbirinden bağımsız bir şekilde hareket edebilir. Ayrıca gözdeki üç görsel bölgeyi de aynı anda kullanabildikleri için üç boyutlu görüntü elde edebilirler. Gözleri sayesinde cisimlere üç boyut ve aynı zamanda derinlik kazandırabildikleri için avlarının veya avcıların kesin olarak mesafelerini net bir şekilde tespit edebilirler.

Ekim 2014 yılında Queensland Üniversitesi’ndeki araştırmacılar mantis karideslerinin gözleri hakkındaki yapmış oldukları buluşları insan hayatı için en önemli özelliğini ortaya çıkartmıştır. Araştırmacıların buluşuna göre mantis karideslerinin gözleri kanserli ve sağlıklı hücrelerin yansıttığı polarize ışıklara oldukça duyarlı olduğu anlaşılmıştır. Bu belki de önümüzdeki yıllarda cep telefonlarımızda dahi kullanabileceğimiz programlar veya kameralar ile kendi vücut taramamızı yapmamıza olanak sağlayacak bilimsel çalışmaların gerçekleşmesine olanak sağlayacaktır.